Vintage modası, onlarca senedir mevcud popüler bir trenddir. Vintage giysiler giyen insanoğlu bunu çoğu zaman bu parçaların benzersiz stilini ve tarihini takdir ettikleri için yaparlar. Vintage modası, eski giysileri çöplüklerden uzak tuttuğu için yeni giysiler satın almaktan daha sürdürülebilir olabilir.
Bu yazı, antik dünyadan günümüze vintage modanın tarihini inceleyecek. Ek olarak vintage modadaki birtakım temel trendleri ve vintage parçaların iyi mi şekillendirileceğini tartışacağız.
Vintage moda, minimum 20 senelik kıyafetler olarak tanımlanır. Sadece terim çoğu zaman retro ya da zamanı bir görünüme haiz herhangi bir giysiyi anlatım etmek için daha gevşek bir halde kullanılır.
Vintage modası onlarca senedir popüler ve insanların buna alaka duymasının birçok sebebi var. Birtakım insanoğlu vintage kıyafetlerin benzersiz tarzını takdir ederken, ötekiler modanın zamanı hakkındaki daha çok şey öğrenmekle ilgileniyor. Bazıları ise vintage kıyafetlerin yeni giysiler satın almaktan daha sürdürülebilir bulunduğunu düşünüyor.
Antik Tarih
Giysilerin en eski örnekleri Taş Dönemi’ne kadar uzanır. Bu kıyafetler hayvan derilerinden ve öteki naturel malzemelerden yapılırdı. Uygarlıklar geliştikçe kıyafetler daha kompleks ve detaylı hale geldi.
Antik dünyada, kıyafet çoğu zaman toplumsal statüyü belirtmek için kullanılırdı. Sözgelişi, antik Mısır’da, yalnızca Firavun ve ailesinin keten kıyafetler giymesine izin verilirdi. Antik Yunanistan’da, vatandaşlar sıradan tunikler giyerken, aristokratlar daha heybetli kıyafetler giyerdi.
Ortaçağ
Orta Yüzyıl’da kıyafet daha standart hale geldi. Erkekler çoğu zaman tunik ve pantolon giyerken, bayanlar giysi ve pelerin giyerdi. Kıyafet çoğu zaman yün, keten ya da deriden yapılırdı.
Orta Yüzyıl süresince, kıyafet hikayesinde bir takım dini engelleme vardı. Sözgelişi, birtakım Hristiyan mezheplerinde hanımefendilerin başlarını örtmeleri gerekiyordu.
Rönesans
Rönesans, büyük kültürel ve sanatla alakalı değişimin yaşandığı bir dönemdi. Bu zamanda modada da bir değişiklik yaşandı, İtalya’dan yeni stiller ortaya çıktı ve Avrupa’ya yayıldı.
Rönesans döneminde erkekler çoğu zaman dublet, çorap ve pelerin giyerdi. Hanımefendiler dar korsajlı ve kabarık etekli elbiseler giyerdi. Kıyafetler çoğu zaman ipek, kadife ya da brokardan yapılırdı.
17. çağ
17. çağ Avrupa’da politik ve toplumsal çalkantıların yaşandığı bir dönemdi. Bu zamanda modada da bir takım değişim yaşandı.
17. yüzyılın başlarında, erkekler çoğu zaman uzun paltolar, pantolonlar ve çoraplar giyerlerdi. Hanımefendiler yüksek yakalı ve uzun kollu elbiseler giyerlerdi. Yüzyılın sonuna doğru, adam modası daha mütevazi bir hal alırken, bayan modası daha detaylı hale gelmişti.
18. çağ
18. çağ Avrupa’da büyük ekonomik gelişme ve huzur dönemiydi. Bu zamanda modada da bir takım değişim görüldü.
18. yüzyılın başlarında, erkekler çoğu zaman diz boyu ceketler, pantolonlar ve çoraplar giyerlerdi. Hanımefendiler düşük yakalı ve kabarık etekli elbiseler giyerlerdi. Yüzyılın sonuna doğru, adam modası daha detaylı hale gelirken, bayan modası daha akıcı hale gelmişti.
19. çağ
19. çağ Avrupa’da büyük toplumsal ve teknolojik değişimin yaşandığı bir dönemdi. Bu zamanda modada da bir takım değişim yaşandı.
19. yüzyılın başlarında, erkekler çoğu zaman frak, pantolon ve yelek giyerdi. Hanımefendiler yüksek yakalı ve uzun kollu elbiseler giyerdi. Yüzyılın sonuna doğru, adam modası daha kolay hale gelirken, bayan modası daha muhtelif hale gelmişti.
20. çağ
20. çağ dünyada büyük çalkantıların ve değişimlerin yaşandığı bir dönemdi. Bu zamanda modada da bir takım değişim yaşandı.
20. yüzyılın başlarında, erkekler çoğu zaman güruh giysi, kravat ve şapka giyerdi. Hanımefendiler ise etekli elbiseler giyerdi.
| Eski Moda | Moda Zamanı |
|---|---|
| Antik Tarih | |
| Ortaçağ | Rönesans |
| 17. çağ | 18. çağ |
| 19. çağ | 20. çağ |
| 21. çağ | Sorular ve Cevaplar |
II. Antik Tarih
Antik tarih, Orta Yüzyıl’dan ilkin mevcud medeniyetlerin incelenmesidir. Bu vakit dilimi çoğu zaman MÖ 3500 civarında Mezopotamya ve Mısır’daki ilk medeniyetlerin yükselişiyle başlayıp MS 476’da Batı Roma İmparatorluğu’nun çöküşüyle sonlanmış bir devre olarak tanımlanır.
Bu zamanda dünyanın değişik yerlerinde birçok değişik uygarlık gelişti. Bu medeniyetler içinde Sümerler, Akadlar, Babilliler, Asurlular, Mısırlılar, Persler, Yunanlılar, Romalılar, Çinliler, Hintliler ve Mayalar vardı.
Bu medeniyetlerin her birinin kendine has kültürü ve zamanı vardı. Sadece tamamı makalenin, tarımın ve kompleks toplumsal ve politik yapıların gelişimi de dahil olmak suretiyle bir takım ortak özelliği paylaşıyordu.
Antik tarihin incelenmesi önemlidir zira bizlere bugün içerisinde yaşadığımız dünyayı daha iyi anlamamızı sağlar. Kendi medeniyetimizin iyi mi geliştiğini ve bizlerden ilkin gelen medeniyetlerle iyi mi bağlantılı bulunduğunu anlamamıza destek sağlar.
III. Orta Yüzyıl
Orta Yüzyıl, Avrupa tarihinde 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun çöküşünden 14. yüzyılda Rönesans’a kadar devam eden bir dönemdi. Bu zamanda moda, dini inançlar ve sosyal geleneklerden büyük seviyede etkilenmişti. Kıyafetler çoğu zaman yün, keten ve deri benzer biçimde sıradan malzemelerden yapılırdı ve işlevsel ve sade olacak biçimde tasarlanırdı.
Orta Yüzyıl’ın en ikonik kıyafet tarzlarından biri tuniktir. Tunikler, hem erkekler aynı zamanda bayanlar tarafınca giyilen uzun, bolca giysilerdi. Çoğu zaman yün ya da ketenden yapılırlardı ve çoğu zaman nakış ya da öteki süslemelerle süslenirlerdi. Tunikler, tayt, pantolon ya da etek benzer biçimde muhtelif öteki kıyafetlerle giyilebilirdi.
Orta Yüzyıl’dan kalma bir öteki popüler kıyafet seçimi da pelerindi. Pelerinler, ısı ve elementlerden koruma sağlamak için öteki giysilerin üstüne giyilen büyük, dikdörtgen giysilerdi. Pelerinler çoğu zaman yünden ya da kürkten yapılırdı ve çoğu zaman kürk ya da öteki izolasyon malzemeleriyle astarlanırdı.
Tunikler ve pelerinlere ayrıca, Orta Yüzyıl’dan öteki popüler kıyafet stilleri içinde elbiseler, sabahlıklar, cübbeler ve surcoatlar yer alıyordu. Bu kıyafetler çoğu zaman ipek, kadife ve kürk benzer biçimde lüks malzemelerden yapılırdı ve çoğu zaman kompleks nakışlar ya da öteki süslemelerle süslenirdi.
Orta Yüzyıl modası, son zamanların toplumsal ve dini değerlerinin bir yansımasıydı. Kıyafetler işlevsel ve sade olacak biçimde tasarlanıyordu ve çoğu zaman giyenin statüsünü yansıtıyordu.
IV. Rönesans
Rönesans, Avrupa’da 14. yüzyıldan 17. yüzyıla kadar devam eden büyük sanatla alakalı ve entelektüel başarıların yaşandığı bir dönemdi. Klasik tahsil ve kültüre olan ilginin yenilendiği bir dönemdi ve insan aklının ve bireyselliğin önemini vurgulayan bir felsefe olan hümanizmin yükselişine tanıklık etti.
Rönesans hem de büyük bir sosyal ve politik değişiklik zamanıydı. Orta sınıfın yükselişi aristokrasinin gücünün azalmasına ve millet devletlerin ortaya çıkmasına yol açtı. Rönesans hem de şehirlerin büyümesine ve basımevi benzer biçimde yeni teknolojilerin geliştirilmesine de şahit oldu.
Moda açısından Rönesans, büyük deneyler ve yeniliklerin olduğu bir dönemdi. Yeni kumaşlar ve stiller tanıtıldı ve bayan giysileri daha açıklayıcı hale geldi. Adam giysileri de şapka, eldiven ve çorap benzer biçimde parçaların eklenmesiyle daha detaylı hale geldi.
En ikonik Rönesans modalarından bazıları kombinezon, farthingale, duble ve çoraptır. Kombinezon, hem erkekler aynı zamanda bayanlar tarafınca giyilen sıradan, kolsuz bir elbiseydi. Farthingale, bayanlar tarafınca geniş, çan benzer biçimde bir karaltı kurmak için giyilen çemberli bir etekti. Duble, erkekler tarafınca giyilen dar bir ceket ve çorap, dublenin dibine giyilen dar pantolonlardı.
Rönesans, büyük yaratıcılık ve yeniliğin olduğu bir dönemdi ve modası son zamanların ruhunu yansıtıyordu. Rönesans, insanların esinlenmek için geçmişe bakmış olduğu, sadece hem de yeni ve coşku verici şeyler yarattığı bir dönemdi.
V. 17. Çağ
17. çağ Avrupa’da büyük bir değişiklik ve çalkantı dönemiydi ve bu, son zamanların modasına yansıdı. Yüzyılın başlarında, bayanlar için heybetli elbiseler ve etekler ile erkekler için dublet ve pantolonlara odaklanılarak 16. yüzyılın sonlarındaki stillerin devam etmiş olduğu görüldü. Sadece çağ ilerledikçe moda, konfor ve pratikliğe odaklanılarak daha sıradan ve akıcı hale gelmeye başladı.
17. yüzyılın en ikonik modalarından biri, 1600’lerin başlangıcında tanıtılan ve hızla bütün toplumsal sınıflardan bayanlar için popüler bir tercih haline gelen çember etekti. Çember etekler, kombinezonun üstüne giyilen ve bir takım çember ya da tel ile desteklenen büyük, dairesel yapılardı. Oldukca ağır ve hantal olabilirlerdi, sadece hem de fazlaca modaydılar.
17. yüzyılda bayanlar içinde popüler olan bir öteki moda ise geniş, çan biçimli bir karaltı yaratmak için giyilen bir tür kombinezon olan farthingale’di. Farthingale’ler çoğu zaman balina kemiği ya da buckram benzer biçimde sert kumaşlardan yapılırdı ve çok kısıtlayıcı olabilirlerdi. Sadece, hem de fazlaca modaydılar ve her toplumsal sınıftan bayan tarafınca giyilirdi.
Erkekler için 17. yüzyılda en popüler moda, gömleğin üstüne giyilen dar bir ceket olan dubleydi. Dubleler çoğu zaman yün ya da ipekten yapılırdı ve çoğu zaman dantelle işlenir ya da süslenirdi. Erkekler ek olarak dizde toplanan dar pantolonlar olan pantolonlar giyerdi. Pantolonlar çoğu zaman yün ya da ipekten yapılırdı ve çoğu zaman dantelle işlenir ya da süslenirdi.
Yüzyılın sonlarına doğru moda, daha naturel ve kolay silüetlere odaklanarak yine değişmeye başladı. Çember etek ve farthingale modası geçti ve bayanlar daha mütevazi elbiseler ve etekler giyinmeye başladı. Erkekler de ceket ve pantolon benzer biçimde daha kolay giysiler giyinmeye başladı.
17. yüzyılın modası büyük değişiklik ve denemelerin yaşandığı bir dönemdi ve o son zamanların değişen toplumsal ve politik yapısını yansıtıyordu. Büyük yaratıcılık ve yeniliğin yaşandığı bir dönemdi ve gelecek yüzyılların modasının temellerini attı.
VI. 18. Çağ
18. çağ, moda dünyasında büyük bir değişiklik ve çalkantı dönemiydi. 17. yüzyılın geleneksel korseli silueti, daha gevşek elbiseler ve uçuşan eteklerle daha kolay ve naturel bir görünüme yol açtı. Renkler daha parlak ve canlı hale geldi ve baskılar daha detaylı hale geldi.
18. çağ hem de modada büyük yeniliklerin yaşandığı bir dönemdi. İpek ve pamuk benzer biçimde yeni malzemeler daha yaygın olarak bulunabiliyordu ve pileleme ve drapeleme benzer biçimde yeni teknikler geliştirildi. Bu yenilikler daha çok yoldam çeşitliliğine ve modaya daha bireysel bir yaklaşıma imkan sağlamış oldu.
18. yüzyılın en ikonik modalarından bazıları kabarık giysi, çuval sırtlı giysi ve İmparatorluk elbisesidir. Kabarık giysi hem erkekler aynı zamanda bayanlar için popüler bir stildi ve büyük, kabarık bir eteğe sahipti. Çuval sırtlı giysi, hem gündüz aynı zamanda akşam giyimi için popüler olan sıradan, aerodinamik bir stildi. İmparatorluk elbisesi, antik Yunan ve Roma modalarından esin alan yüksek belli bir stildi.
18. çağ, moda dünyasında büyük bir yaratıcılık ve gözlem zamanıydı. Bu zamanda ortaya çıkan yeni stiller, 19. yüzyılın daha da acıklı modalarına zemin hazırladı.
VII. 19. Çağ
19. çağ moda dünyasında büyük bir değişiklik ve çalkantı dönemiydi. Endüstri Devrimi yeni teknolojiler ve malzemeleri ön plana çıkardı ve yeni sosyal hareketler insanların kıyafet tarzında değişikliklere yol açtı.
19. yüzyılın başlarında bayan modası dar korseler, kabarık etekler ve heybetli saç stilleriyle karakterize ediliyordu. Çağ ilerledikçe bu stiller gevşemeye başladı ve yüzyılın nihayetinde bayanlar daha kolay ve ergonomik giysiler giyinmeye başladı.
Adam modası da 19. yüzyılda değişti. İlk yıllarda erkekler dar ceketler ve pantolonlar giyerlerdi, sadece yüzyılın sonuna doğru güruh giysi ve palto benzer biçimde daha kolay stiller benimsediler.
19. çağ hem de modada büyük yeniliklerin yaşandığı bir dönemdi. İpek ve pamuk benzer biçimde yeni kumaşlar tanıtıldı ve dikiş makinesi benzer biçimde yeni teknikler geliştirildi. Bu yenilikler her sınıftan insan için daha geniş bir kıyafet seçeneği yelpazesine yol açtı.
19. çağ moda dünyasında büyük değişimlerin yaşandığı bir dönemdi ve son zamanların trendleri yaşanmış olan toplumsal ve teknolojik değişiklikleri yansıtıyordu.
20. çağ
20. çağ moda dünyasında büyük bir değişime şahit oldu; yeni teknolojiler ve sosyal hareketler yeni biçim ve trendlerin ortaya çıkmasına yol açtı.
20. yüzyılın başlarında bayanlar pantolon ve daha kısa etekler giyinmeye başlarken, erkekler daha kolay giysiler giyinmeye başladı.
1920’lerde genç bayanlar içinde popüler olan kısa ve bolca bir giysi olan flapper elbisesi yükselişe geçti.
1930’larda Büyük Bunalım yaşandı ve bu da daha tutucu bir moda tarzının ortaya çıkmasına niçin oldu.
1940’larda İkinci Dünya Savaşı yaşandı ve bu da kumaş sıkıntısına ve daha işlevsel bir moda anlayışına yol açtı.
1950’ler, hem şık aynı zamanda kullanışlı elbiseler ve etekler giyen ev hanımlarının yükselişine şahit oldu.
1960’larda hippi hareketi yükselişe geçti ve bu da daha kolay ve serbest ruhlu bir moda tarzının ortaya çıkmasına niçin oldu.
1970’lerde disko akımı yükselişe geçti ve bu da daha heybetli ve ihtişamlı bir moda tarzının ortaya çıkmasına niçin oldu.
1980’ler, iş yerindeki bayanlar içinde popüler olan, hususi dikim güruh elbiselerin yükselişine şahit oldu.
1990’lar, kolay ve alternatif bir moda seçimi olan grunge’ın yükselişine şahit oldu.
2000’li seneler, 1950’ler ve 1960’lardan esinlenen bir moda akımı olan hipster akımının yükselişine şahit oldu.
2010’lu seneler, spor giyimden esin alan bir moda seçimi olan athleisure’ın yükselişine şahit oldu.
2024’ler hemen hemen başlangıç aşamasında olsa da modada büyük değişiklik ve yeniliklerin yaşanacağı bir sene olacağı aşikar.
IX. 21. Çağ
21. yüzyılda, insanoğlu süratli modanın çevresel tesirinin giderek daha çok farkına vardıkça, vintage modaya olan alaka yine canlandı. Vintage giysiler çoğu zaman yeni kıyafetlerden daha sürdürülebilirdir, zira esasen üretilmiştir ve yeni kaynakların kullanılmasını gerektirmez. Ek olarak, vintage giysiler çoğu zaman yeni kıyafetlerden daha düşük bir fiyata bulunabilir, bu da onları şık ve sürdürülebilir giysiler arayanlar için daha müsait fiyatlı bir seçenek haline getirir.
21. yüzyıldaki vintage modası, değişik dönemlerden gelen stillerin bir karışımıyla karakterize edilir. İnsanların 1950’ler, 1960’lar, 1970’ler ve 1980’lerden vintage parçalar giydiğini görmek sıra dışı bir vaziyet değildir. Bu eklektik yoldam karışımı, kalabalığın arasından sıyrılmak isteyen hepimiz için muhteşem olan benzersiz ve şık bir manzara yaratır.
21. yüzyılın en popüler vintage stillerinden bazıları şunlardır:
- 1950’ler: Bu yoldam, kabarık etekler, dar beller ve dantel, fiyonk benzer biçimde kadınsı detaylarla karakterize ediliyor.
- 1960’lar: Bu yoldam, mini etekler, askılı elbiseler ve geometrik desenlerle karakterize ediliyor.
- 1970’ler: Bu yoldam, paçaları geniş paçalı pantolonlar, platform ayakkabılar ve köylü bluzlarıyla öne çıkıyor.
- 1980’ler: Bu yoldam, omuz pedleri, neon renkler ve büyük aksesuarlarla karakterize ediliyor.
Vintage moda, şahsi tarzınızı anlatım etmenin ve değerleriniz hakkındaki bir izahat yapmanın mükemmel bir yoludur. Vintage giysiler giymeyi seçerek, yalnızca atığı azaltmaya destek olmuyorsunuz, hem de zamanı korumaya da destek oluyorsunuz.
S1: Vintage moda nelerdir?
A1: Vintage moda, geçmişte yapılma kıyafetler, aksesuarlar ve öteki öğelerdir. “Vintage” kavramı çoğu zaman minimum 20 senelik öğeleri tarif etmek için kullanılır, sadece birtakım insanoğlu bunu daha da eski öğeleri tarif etmek için kullanır. Vintage moda, ikinci el mağazalarında, vintage dükkanlarında ve internette bulunabilir.
S2: Vintage giysileri iyi mi kombinleyebilirim?
A2: Vintage giysileri şekillendirmenin birçok yolu vardır. Vintage parçaları çağdaş parçalarla karıştırıp eşleştirebilir ya da tamamen vintage parçalar giyerek daha ahenkli bir manzara yaratabilirsiniz. Vintage giysileri şekillendirirken, kıyafetin yapıldığı süreci akılda tutmak önemlidir. Sözgelişi, 1950’lerden kalma bir giysi giyiyorsanız, aynı dönemden aksesuarlarla şekillendirmek isteyebilirsiniz.
S3: Vintage giysileri nerede bulabilirim?
A3: Vintage giysiler bulabileceğiniz birçok yer var. Bakabileceğiniz en iyi yerlerden bazıları ikinci el mağazaları, vintage dükkanları ve çevrimiçi perakendecilerdir. Vintage giysiler için alışveriş yaparken sabırlı olmak ve inceleme yapmak önemlidir. Sevdiğiniz bir şey bulana kadar birçok değişik parçayı denemeniz gerekebilir.
0 Yorum